Historia Majątku

Po południowej stronie obszaru  wpisanego do rejestru zabytków na brzegu lasu znajduje się cmentarzyk rodowy dawnych właścicieli rodziny Ewest. Dalej na południe  znajduje się teren dawnego pastwiska dla koni (Pferde koppel Weide) z jedynym w najbliższej okolicy bezpośrednim dostępem do wodopoju – rzeki Chełst.

Rośnie tu  pomnikowa sosna pospolita o ciekawym pokroju o obwodzie pnia ok. 250 cm. Po zachodniej stronie założenia przepływa rzeka Chełst, po obu jej stronach znajdowały się złoża węgla brunatnego o średniej miąższości ok. 5 m. Złoża zostały zbadane w 1901 r. prze ówczesnego właściciela  pana von Braunschweiga. Wykonano 11 odwiertów z których 8 potwierdziło obecność złoża węgla. Węgiel transportowano znad brzegu rzeki Chełst na górny taras i tam używano go do centralnego ogrzewania pałacu i gorzelni. W chwili obecnej trudno stwierdzić gdzie dokonywano odkrywek. Są wyraźne ślady w terenie po pochylniach i wyciągach, którymi transportowano węgiel i lód (ze stawu po zachodniej stronie rzeki Chełst) do lodowni i składu opału w pobliżu pałacu.

Po zachodniej stronie rzeki Chełst znajdują się również dobrze zachowane ślady młynówki z urządzeniami do spiętrzana i oddzielania wody z rzeki do młynówki z młynówki do stawu oraz młyna. Staw posiada betonowe elementy do spuszczania wody w celu odmulenia.  W terenie widoczna jest śluza, która kierowała część wody z młynówki do stawu. Młynówka, ciągnąca się równolegle do rzeki Chełst, miała mniejszy spadek niż koryto rzeki, co dawało na jej końcu różnicę poziomów pozwalającą na spiętrzenia się wody przy młynie. Młyn z XIX wieku – modernizowany w 1942 r. – położony na końcu łąki po prawej stronie stawu, nie przetrwał do naszych czasów, na jego dawne usytuowanie wskazują tylko jego betonowe pozostałości i kolejna śluza oddzielająca ciek wiodący do młyna od kanału ulgi.  Prawdopodobnie przy brukowanej grobli, oddzielającej staw i łąkę przy młynie, znajdował się wcześniejszy młyn. Potwierdzenie tej tezy wymagałoby przeprowadzenia badań archeologicznych. Pomiędzy granicą północną wpisu do rejestru zabytków a drogą Kurowo- Ciekocino znajduje się część leśna parku. Obecność takich gatunków drzew jak: daglezje zielone, sosna wejmutka, jodła pospolita i okazowe modrzewie europejskie wskazuje na to, że była to komponowana część parku należąca do założenia pałacowo – parkowego.